رینگ یاب |
حسین کاظمی نژاد 
علائم و نشانه های خرابی بلبرینگ دارای علائم و دلایل بسیاری است. مهم ترین موضوع در این زمینه به شیوه نگهداری و میزان فشار بستگی دارد. انواع بلبرینگ های شیار عمیق، یاتاقان ها و رولبرینگ ها از جمله عناصر حیاتی در بسیاری از ماشین‌آلات هستند. از جمله خودروها، ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات پزشکی.
هرگونه خرابی در بلبرینگ‌ها می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی در کارکرد ماشین‌آلات شود و در نهایت به ایجاد هزینه‌های بالایی برای تعمیرات و جایگزینی بلبرینگ‌ها منجر شود. بنابراین، شناخت این موضوع و پیشگیری از آن‌ها بسیار مهم است.
در این مقاله، به بررسی علائم خرابی بلبرینگ‌ها و دلایل آن ها می‌پردازیم. همچنین، روش‌های تشخیص خرابی بلبرینگ‌ها و راهکارهای پیشگیری از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
علائم خرابی بلبرینگ‌ها
- صدای غیرعادی: صدای غیرعادی از بلبرینگ‌ها می‌تواند نشان دهنده خرابی باشد. صدای بلبرینگ خراب ممکن است شامل صدای رانش، صدای خرد شدن، صدای سوت و صدای شلوغی باشد.
- گرمای زیاد: گرمای زیاد در بلبرینگ‌ها نیز می‌تواند نشان دهنده نقص باشد. این گرمای زیاد ممکن است به دلیل اصطکاک زیاد در بین قطعات باشد که باعث افزایش دما شده است.
- افت فشار روغن: اگر فشار روغن کاهش یابد، این امر نشانگر مشکل در بلبرینگ‌ها است. این مشکل هم ممکن است به دلیل انسداد در فیلتر روغن باشد و هم به دلیل نقص بیرینگ.
- افزایش لرزش: اگر لرزش در ماشین‌آلات وسایل نقلیه ممکن است به دلیل نقص بلبرینگ‌ها باشد، این لرزش ممکن است در هنگام شتاب دادن و ترمز زدن در خودروها و در ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزات پزشکی به وضوح مشاهده شود.
- افزایش سایز وزنه‌های بلبرینگ: در صورت نقص بیرینگ، وزنه‌های آن‌ها افزایش می‌یابد. این مشکل ممکن است به دلیل کاهش چرخه حیات بلبرینگ باشد.
- عمر مفید بلبرینگ به پایان رسیده است: بلبرینگ‌ها دارای عمر مفید مشخصی هستند. در صورتی که این زمان استاندارد به پایان برسد، بلبرینگ نیاز به تعویض دارد.
- عدم رعایت دستورالعمل‌های تعمیر و نگهداری: نقص در تعمیر و نگهداری بلبرینگ‌ها ممکن است باعث خرابی آن‌ها شود. برای نگهداری و تعمیر بلبرینگ‌ها باید به دستورالعمل تولید کننده پایبند بود.
- اصطکاک زیاد: اصطکاک زیاد ممکن است باعث افزایش دمای بلبرینگ شود و در نتیجه باعث خرابی شود.
- آلودگی: آلودگی به صورت گرد و غبار می‌تواند باعث خرابی بلبرینگ‌ها شود.
- نصب اشتباه: نصب اشتباه بلبرینگ ممکن است باعث خرابی آن شود. در صورتی که بیرینگ در جای نامناسبی نصب شود یا به شکل نادرست نصب شود، ممکن است باعث نقص آن شود.
روش‌های تشخیص خرابی بلبرینگ‌ها
- استفاده از دستگاه‌های تشخیص خرابی بلبرینگ: امروزه دستگاه‌هایی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها، سلامت بلبرینگ‌ها را تشخیص داد. این دستگاه‌ها عملکرد سریع و دقیقی دارند و معمولاً در کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی استفاده می‌شوند.
- مشاهده بصری: ممکن است با نگاه کردن به قطعه، وجود مشکل در آن را تشخیص داد. اگر بلبرینگ در سایز و شکل دچار تغییرات شده باشد، یا روی سطح آن زنگ زده باشد، خرابی آن را می‌توان تشخیص داد.
- شنیدن صدای بلبرینگ: صدای بلبرینگ‌های خراب ممکن است خیلی شنیدنی نباشد، اما معمولاً در صدای خرابی بلبرینگ صدای چرخش نامناسب و یا صدای واضح تر از حد معمول دیده می‌شود.
- اندازه‌گیری دمای بلبرینگ: اگر دمای بلبرینگ بیش از حد معمول باشد، خرابی آن ممکن است نشانه باشد.
روش‌های تعمیر و تعویض بلبرینگ‌ها
در صورتی که بلبرینگ‌ها خراب شوند، دو راهکار وجود دارد: تعمیر یا تعویض. در برخی موارد، تعمیر بلبرینگ‌ها می‌تواند هزینه‌ی کمتری داشته باشد، اما در برخی موارد، تعویض بلبرینگ‌ها مورد توصیه است. روش‌های تعمیر و تعویض بلبرینگ‌ها عبارت‌اند از:
1- تعمیر بلبرینگ‌ها: در برخی موارد، تعمیر بلبرینگ‌ها می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. این روش شامل تعمیر بلبرینگ‌های خراب با استفاده از قطعات یدکی جایگزین است. برای تعمیر بلبرینگ‌ها، معمولاً از چندین روش استفاده می‌شود، از جمله:
-
پایش بلبرینگ‌ها: با استفاده از دستگاه‌های پایش بلبرینگ، به وسیله‌ی ردیابی تغییرات حرکت بلبرینگ، می‌توان نقص بیرینگ را پیش بینی کرد. با این روش، می‌توان از قبل مشکلات بلبرینگ‌ها را تشخیص داد و از تعمیر بلبرینگ‌ها جلوگیری کرد.
-
جایگزینی قطعات: در برخی موارد، با تعویض یا جایگزینی بعضی قطعات بلبرینگ، می‌توان مشکل را رفع کرد. این قطعات ممکن است شامل روغن، روکش، رینگ و … باشند.
-
تمیز کردن بلبرینگ: بعضی اوقات، وجود نقص به دلیل آلودگی یا زباله درون قطعه است. در این صورت، با تمیز کردن بلبرینگ، ممکن است این مشکل رفع شود.
2- تعویض بلبرینگ‌ها: در برخی موارد، تعویض بلبرینگ‌ها می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. در این روش، قطعه خراب با بلبرینگ جدید جایگزین می‌شود. تعویض بلبرینگ معمولاً در صورتی استفاده می‌شود که برینگ معیوب در وضعیت بحرانی باشد و تعمیر آن امکان پذیر نباشد.
با توجه به اینکه بلبرینگ‌ها بخش مهمی از تجهیزات صنعتی هستند، تعمیر و تعویض آن‌ها باید به‌طور دوره‌ای انجام شود.
چند نکته برای جلوگیری از خرابی بلبرینگ‌ها و حفظ کارایی و عمر آن‌ها
- نگهداری و پایش: نگهداری منظم و پایش دقیق برای بلبرینگ‌ها بسیار مهم است. در این صورت، می‌توان خرابی‌های آینده را پیش بینی کرده و جلوگیری از خرابی بلبرینگ کرد. نگهداری و پایش شامل تمیز کردن و روغن کردن بلبرینگ‌ها و همچنین بررسی دوره‌ای حرکت بلبرینگ‌ها است.
- استفاده از بلبرینگ‌های با کیفیت: استفاده از بلبرینگ‌های با کیفیت بسیار مهم است. بلبرینگ‌های با کیفیت به دلیل متریال مرغوب تر و منتاژ بهتر، کمتر احتمال خرابی دارند و به نوعی عمر طولانی‌تری دارند.
- استفاده از روش‌های مناسب برای نصب و تعویض: نصب و تعویض بلبرینگ‌ها نیز باید با روش‌های مناسب انجام شود. این روش‌ها شامل استفاده از ابزارهای مناسب، تمیز کردن و روغن کاری مناسب، جایگذاری صحیح بلبرینگ‌ها و … است.
- جلوگیری از بارهای اضافی: بارهای اضافی ممکن است باعث افزایش خرابی بلبرینگ‌ها شوند. در نتیجه، باید از بارهای اضافی جلوگیری کرد و مطابق با توانایی بلبرینگ‌ها، تجهیزات را به کار گرفت.
در نهایت، باید گفت که بلبرینگ‌ها بخش بسیار مهمی از تجهیزات صنعتی هستند و خرابی آن‌ها ممکن است عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. به همین دلیل، تعمیر و نگهداری بلبرینگ‌ها بسیار مهم است. با رعایت نکات ذکر شده، می‌توان از خرابی بلبرینگ‌ها جلوگیری کرده و عمر مفیدتر و کارآمدتری را برای تجهیزات صنعتی فراهم کرد. همچنین، نگهداری و تعمیر بلبرینگ‌ها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیراتی و تعویض قطعات خواهد شد و از زمان از دست رفته برای تعمیرات جلوگیری می‌کند.
آزمایش هایی جهت جلوگیری از خرابی بلبرینگ
- آنالیز روغن: در آنالیز روغن، با بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی روغن، می‌توان اطلاعاتی درباره وضعیت بلبرینگ‌ها و دیگر قطعات درون دستگاه کسب کرد. برای مثال، آنالیز روغن می‌تواند نشان دهنده وجود فلزات سنگین یا آب در روغن باشد که نشانگر خرابی در بلبرینگ‌ها و دیگر قطعات است.
- آزمایش لرزش: آزمایش لرزش نیز با محاسبه و تجزیه و تحلیل لرزش‌های تجهیزات، می‌تواند خرابی در بلبرینگ‌ها را شناسایی کند. هنگامی که بلبرینگ‌ها دچار خرابی شوند، لرزش‌های بیشتری در دستگاه ایجاد می‌کنند که می‌تواند با استفاده از آزمایش لرزش شناسایی شود.
- آزمایش‌های فراصوت: با تولید امواج صوتی با فرکانس بالا، می‌توانند برای شناسایی خرابی در بلبرینگ‌ها استفاده شوند. خرابی بلبرینگ‌ها باعث تولید صداهای خاصی می‌شود که با آزمایش فراصوت قابل شناسایی هستند.
جمع بندی:
به طور خلاصه، بلبرینگ‌ها بخش بسیار مهمی از تجهیزات صنعتی هستند و باید با رعایت نکات ذکر شده، از خرابی آن‌ها جلوگیری شود. نگهداری و تعمیر بلبرینگ‌ها می‌تواند به صرفه و مفید باشد و انجام آزمایش‌هایی نیز می‌تواند به شناسایی این موضوع کمک کند.
با نگهداری مناسب و تعویض به موقع بلبرینگ‌ها، هزینه‌های تعمیراتی و تعویض قطعات کاهش یافته و کارایی و عمر مفید تجهیزات افزایش می‌یابد. این امر همچنین باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود و با افزایش ایمنی و کاهش خطرات ناشی از خرابی بلبرینگ‌ها، بهبود عملکرد تجهیزات و خط تولید نیز تضمین می‌شود.
